Pelvik Organ Sarkmaları

Pelvis diye adlandırılan, karın içi boşluğun Leğen Kemiği içinde yer alan bölümünü destekleyen kas ve bağ dokusunun zayıflamasıyla birlikte mesane, rahim, bağırsaklar, makat gibi organların birinin ya da birkaçının vajinadan aşağıya doğru fıtıklaşmasıdır. Çoğunlukla ilerleyen yaşla birlikte sıklığı artar. Çok sayıda doğum yapmış olmak, karın içi basıncını artıran hastalıklar (kronik öksürükle seyreden akciğer hastalıkları gibi), şişmanlık gibi nedenler de riski artırmaktadır.

Hastaların yakınmaları sarkan organa ve sarkmanın derecesine göre değişebilir. Çoğunlukla vajinadan aşağı doğru sarkan ve elle hissedilebilen bir yumru şeklinde tarif edilir. Rahim sarkmalarında olduğu gibi bu şişlik yatar pozisyonda elle itildiğinde ortadan kaybolabilir. Bunun yanında kasıkta ve genital bölgede ağırlık hissi ve ağrı, aktivite ya da uzun ayakta durmakla artan alt karın bölgesinde rahatsızlık hissi gibi yakınmalar da söz konusudur. Mesanenin olaya katıldığı durumlarda idrar kaçırma ya da idrarı boşaltamama, makat bölgesinin sarkmalarındaysa kronik kabızlık görülebilir. Yine rahim sarkmalarında dışarıda kalan kısmın zedelenmesine bağlı olarak az miktarlarda kanama görülebilir.

Mesane Sarkması (Sistosel)

Mesanenin vajina ön duvarından aşağı doğru fıtıklaşmasıdır. Özellikle doğum yapmış kadınların birçoğunda hafif derecede mesane sarkması mevcuttur ve herhangi bir yakınmaya yol açmıyorsa cerrahi gerektirmez. Belirgin mesane sarkmalarında vajina ön duvarında ele gelen kitle, kasık ağrısı, ilişki sırasında ağrı, idrar kaçırma ya da çok büyük olanlarında idrarı boşaltamama gibi belirtiler ortaya çıkabilir.

Klasik tedavi şekli ön duvardaki hasarlı bölümün direk tamir edildiği Kolporafi Anterior denen tekniktir. Son yıllarda uygulanmaya başlanan vajina ön duvarına meş olarak adlandırılan destekleyici bir materyal yerleştirilmesiyle oldukça başarılı sonuçlar alınmaktadır. Bu teknik hastanemizde de dünya ile aynı anda uygulanmaya başlamıştır ve sonuçlarımız oldukça yüz güldürücüdür.

Makat Sarkması (Rektosel)

Makat bölgesinin (rektum) vajina arka duvarından fıtıklaşmasıdır. Arka vajinal duvarın destekleyici dokusunun zayıflaması ya da zedelenmesi sonucu oluşur. Rektum vajina arka duvar yüzeyi ile temas eder ki burada dışa doğru kabaran bir şişliğe yol açar. Mevcut şişlik ıkınma ile daha da belirgin hale gelir. Oluşan fıtıkta gaita birikmesi nedeniyle büyük abdest yaparken zorlanma ve kronik kabızlık görülebilir.

Belirgin yakınması olan olgularda tedavi cerrahidir. Arka duvardaki destekleyici dokunun tamiri olan kolporafi posterior en yaygın cerrahi uygulamadır. Destekleyici dokunun meş ile onarılması da son yıllarda tercih edilen teknikler arasına girmiştir.

Rahim Sarkması

Rahmin tutucu ve asıcı bağlarının gevşemesi sonucu vajinadan aşağı doğru yer değiştirmesidir. Sarkma ilerledikçe vajina ön ve arka duvar destekleyici dokularında da yırtılma oluşur.

Hafif derecede sarkmalarda yakınma olmazken, belirgin sarkmalar alt karın bölgesinde basınç hissi, genital bölgede ağrı ve ağırlık hissi gibi belirtiler görülür.

Çocuk istemi olan olgularda rahim kuyruk sokumu kemiğine asılabilir. İleri evre olgularda ise tercih edilen cerrahi ‘vajinal histerektomi’dir (rahmin vajinal yolla çıkarılması). Özellikle bu cerrahileri uygularken eşlik eden diğer defektlerin de onarılmasına özen gösterilir.

Genel durumu operayona izin vermeyen çok yaşlı ve düşkün hastalarda vajinal halkalar uygulanarak rahmin sarkan bölümünün vajina içine gönderilmesi sağlanabilir.

Vajinal Güdük Sarkması

Rahim alınma operasyonu (Histerektomi) geçirmiş olgularda vajina kubbesinin gevşemesiyle oluşur. Kubbe aşağıya doğru düşmeye başladıkça destek görevi gören dokuları yırtar ve neticede tüm vajina dışa doğru fıtıklaşır. Bu durumda vajinadaki en derin nokta, dışarıdaki en uç nokta olarak karşımıza çıkar. Tam sarkmalarda mesane ve makat sarkmaları da birlikte görülür.

Tedavi cerrahidir. Vajina kubbesini tutan bağlar karın boşluğundan yapılacak bir girişimle kuyruk sokumu kemiğine asılabileceği gibi (sakrokolpopeksi, ligamentopeksi), vajinal yolla uygulanan ‘Prolift Meş’ ler de etkin bir onarım sağlar.

Bağırsak Sarkması (Enterosel)

Sıklıkla rahim ameliyatı geçirmiş olgularda görülür. Arka duvarın vajina kubbesine yakın bölümünde oluşan bir destek dokusu yırtılması nedeniyle bağırsaklar vajina arka duvar yüzeyiyle temas ederler.

Tedavi cerrahidir. Fıtıklaşma sonucu oluşan kese tamir edilip, bağırsaklar karın içine gönderilir ve zayıflamış kubbe güçlendirilir. Bu amaçla vajinal yoldan (Mc Call kuldoplasti) ya da abdominal yoldan (Moschowitz, Halban veya uterosakral plikasyon) uygulanan tekniklerden herhangi biri kullanılabilir.